Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. Meer weten over welke architectuur Zoetermeer rijk is? In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat Architectuur Punt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien, deze maand Auto Palenstein.
We schrijven 1969, de schrijver van deze aflevering van ‘het gebouw van de maand’ is nog niet geboren. Het is de tijd dat Palenstein als nieuwe woonwijk vol beloftes ’uit de grond wordt gestampt’. Dat is nodig want er is sprake van woningnood. Snel en efficiënt moet het bouwen gaan met als resultaat, ruime, lichte, comfortabele en betaalbare woningen, met een hoge woningdichtheid per oppervlakte. Er wordt zo massaal de hoogte ingebouwd, in de Amsterdamse Bijlmer bijvoorbeeld, en ook in de ‘groeikern’- gemeente Zoetermeer.
In het centrum van de compacte stad komen hoge galerijflats als een schil om de lagere bebouwing en ze worden afgewisseld met torenflats. Hoe hoger de woning in de galerijflat des te verder reikt het uitzicht! Een uitzicht naar omliggende steden, over groene weiden met vee en akkers met spruiten.
Bij de flats (Palenstein hoog) en woningen in rijtjes en vrijstaand (Palenstein laag) hoort een infrastructuur. De Ambachtsherenlaan. Deze doorgaande flauw slingerende weg is uitermate geschikt voor nog een stukje nieuwe architectuur dat past in deze tijd van vooruitgang: een benzinepomp/garagebedrijf: Auto-Palenstein. Dit gebouw(tje) is nu bijna vijftig jaar oud en ziet er nog uit alsof het net uit een miniatuur-bouwdoos is gehaald en netjes in elkaar is gezet.
Ziet u het voor zich? De pompbediende staat paraat om u te helpen bij het vullen van de tank van uw automobiel. Dat is bij de opening van Auto-Palenstein de heer Koren uit Delft die een Shell-pomp zal gaan exploiteren aan de Ambachtsherenlaan.
Het gebouw is net als de galerijflats een soort kant en klaar bouwdoosje dat snel neergezet kan worden. Dat gebeurt dan ook. Maar wat een pech voor de eigenaar en Shell (!); nog geen twee jaar na de bouw wordt de Ambachtsherenlaan afgesloten als doorgaande weg en blijkt deze pomp niet meer op zo’n goede locatie te liggen. Zo komen er te weinig auto’s langs die willen tanken. Shell bedingt hierop een pomp te mogen openen ‘aan een der toekomstige in- of uitvalswegen van Zoetermeer’.
Het bedrijfje dat meer doet dan alleen auto’s van benzine voorzien is ook garage- en verkoopbedrijf voor automobielen. Het gebouwtje overleeft de tand des tijds. Wel verandert de naam een paar keer mettertijd.
 |
 |
Herbestemming
Nu imposante galerijflats hebben plaatsgemaakt voor stedelijke vernieuwingen en er nieuwe eengezinswoningen in rijtjes zijn gekomen (helemaal prefab!) staat het gebouwtje er nog steeds en kan het straks zijn vijftigste verjaardag vieren als toekomstgericht en duurzaam buurtgebouw! Er is een samenwerking met de technische studenten van MBO Rijnland.
Burgers moeten ‘van gas los’ en andere fossiele brandstoffen en gebouwen hergebruiken. Wat zou het geweldig zijn als dit fraaie bouwdoosje nog heel lang bewaard blijft als icoon - misschien wel een monument - van vervlogen tijden van vooruitgang en nu van nieuwe duurzame oplossingen in het energievraagstuk. Het bureau Transformers ontwierp een plan voor de herbestemming.
Bij het bezoek van Minister Kajsa Ollongren in december 2018 was het ijskoud in de zogenaamde ‘Tangogarage’, maar met de komst van actieve buurtbewoners en studenten zal het spoedig warmte uitstralen over een hernieuwd Palenstein.
Er zijn weinig foto’s in het gemeentelijk archief van dit gebouw. Mocht u iets hebben laat het weten: mail naar ArchitectuurPunt:
Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer. Kijk voor meer informatie over architectuur in Zoetermeer en de architectuuragenda op ArchitectuurPuntZoetermeer.nl of op Facebook.
Tekst en foto’s: Simone Langeveld
