U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht.
Deze week: Rakkersveld in Palenstein
Betekenis van de straatnaam
Het woord rakker heeft verschillende betekenissen. Kinderen herkennen de naam Rakker van het hondje dat de hoofdrol speelt in ‘Lady en de vagebond’ van Disney. Rakker als zelfstandig naamwoord wil zeggen: ‘iemand die stout is’. Maar een Rakker kan ook een gerechtsdienaar zijn, de rechterhand van de Schout. "Daar komen de Schout en zijn Rakkers!" betekende dan ook lange tijd dat het oppassen geblazen was voor wetsovertreders.
Rakkersveld in 2014 | |
Rakkersveld in 2021, de straat wordt compleet verbouwd | in de renovatie van Palenstein |
Achtergrondinformatie
Schout bij nacht Bloys van Treslong, 1807 |
Een schout was in het verleden een ambtenaar met bestuurlijke en gerechtelijke taken. Hij moest de openbare orde handhaven. Tegenwoordig zouden wij hem burgemeester of korpschef noemen. Een Rakker hielp hem bij deze taken en wij zouden hem nu politieagent kunnen noemen. De Rakkers droegen geen uniformen, dat kwam pas veel later. Ook het salaris was niet geweldig. Het was een taak op afroepbasis, de ‘agent’ van toen deed zijn diensten naast zijn vaste werk.
Het is erg opvallend dat we in de Nederlandse taal het woord Rakker gebruiken voor zowel de politie als de dief. Als hulpje van de schout staat de Rakker aan de goede kant van de wet, maar als Rakker de vagebond wil hij de wet nog al eens overtreden!
Het woord Rakker is mogelijk afgeleid van ‘racker’ (viller, beul, doodgraver of werktuig). Maar ook kan het komen van ‘rakken’ (schoonmaken). In het zuiden van Nederland gebruikt men het werkwoord rakken, wat ‘woest lopen’ betekent.
Meer informatie
politieacademie.nl/kennisenonderzoek/Deschoutzijnrakkers
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
Door: Mark Neijssel
Foto's: Esther van der Burg