De betekenis van de Zoetermeerse straatnamen is vaak zeer uiteenlopend. In Straat in beeld gaan wij op zoek naar de informatie achter het blauwe bordje bij u in de straat. Deze week de Jacques Tatistrook in De Leyens.
De Jacques Tatistrook is een rondlopende straat waarvan het begin en het einde uitkomt in de Bert Haanstrastrook. In dit deel van De Leyens liggen straten die vernoemd zijn naar filmregisseurs, -makers en –producers.
Eerst ontleden we het laatste deel van de straatnaam: strook. Een strook is een ‘smal langwerpig stuk (van iets)’. Het zou ook kunnen verwijzen naar een strip die bestaat uit 2 of 3 plaatjes op een rij. De meeste strips in kranten zien er zo uit. Voor deze straat kunnen beide opties.
 |
 |
Jacques Tati
En dan naar de naamgever Jacques Tati, geboren als Jacques Tatischeff. Hij kwam ter wereld op 9 oktober 1907 en overleed op 5 november 1982. Hij was een Franse mimespeler, komiek, acteur, filmmaker en regisseur. Hoewel hij slechts 6 lange en 4 korte films maakte in zijn 50-jarige carrière, heeft hij een grote stempel op de filmwereld gedrukt.
Jacques Tati werd geboren als zoon van een Nederlandse moeder en een Russische vader, een militair attaché in Parijs. Na zijn militaire dienst werd hij op zijn 20e professioneel rugbyspeler. Daarna werd hij pantomimespeler en speelde in variététheaters. Hier deed hij inspiratie en ervaring op voor zijn latere films. Hij leerde hoe hij op een komische manier kon bewegen. De film ‘Mon Oncle’ (mijn oom) maakte hij in 1958 en hij won hiervoor een Oscar voor beste buitenlandse film.
Hoofdrol voor Tati zelf
Hij speelde altijd zelf de hoofdrol in zijn films. Ze staan bekend om hun kleine, stille grapjes die hij verborg in verschillende scènes. Ze laten het gedrag van mensen zien, als een soort satire. Tati houdt mensen een absurde spiegel voor. Naast beeld speelt geluid een even grote rol. Vreemde geluiden versterken het effect van de grappen. Het laatste kenmerk van zijn films was de vormgeving. De aandacht die wordt gegeven aan decors, kostuums, kleur en locaties is voor die tijd buitengewoon. Futuristische meubels en strakke interieurs stonden tegenover idyllische en schilderachtige omgeving en decors. Hij gebruikte ook muziek die in de hele film steeds terugkwam.
Mensen kunnen zich misschien nog wel het karakter Monsieur Hulot herinneren, die in allerlei doldwaze situaties terechtkwam. Sinds 1953 speelde hij dit karakter. Les vacances de Monsieur Hulot is het meest bekend geworden.
Kritiek op maatschappij
Tati wilde met zijn films kritiek leveren op de huidige consumptiemaatschappij. Hij vond dat decadentie, techniek en hebzucht een steeds grotere rol speelde. Menselijke waarden als individualiteit, gezelligheid en behulpzaamheid verdwenen langzaam. Grote groepen mensen stonden centraal in zijn beelden, met altijd een onaangepast individu dat dus in de problemen komt.
Daarna startte hij met zijn project ‘Playtime’, een peperdure sciencefiction komedie waarin de wereld is veranderd in één grote stad. Omdat hij geen geschikte locaties kon vinden om te filmen, liet hij deze futuristische wereld bijna geheel nabouwen. De film werd in Amerika niet uitgebracht en daardoor kwam er veel te weinig geld in het laatje. De film flopte financieel gigantisch en Tati ging failliet. Niemand wilde daarna nog in zijn films investeren.
Pas in 1972 keerde hij terug op het witte doek in de film ‘Trafic’, die deels in Nederland werd opgenomen in samenwerking met regisseur Bert Haanstra. Ook deze film was geen succes. Voor de Zweedse televisie maakte hij in 1974 zijn laatste project, een komedie ‘Parade’ over het leven in een circus. Hij overleed in 1984 op 75-jarige leeftijd aan kanker.
Tekst Marije Ronteltap
Foto's Jacques Tati Wikipedia
Foto's straat: John Slotboom
