De betekenis van de Zoetermeerse straatnamen is vaak zeer uiteenlopend. In Straat in beeld gaan wij op zoek naar de informatie achter het blauwe bordje bij u in de straat. Deze week de Frederik Hendriklaan in de wijk Dorp.
Waarom heeft ‘Mooi Heintje’ een eigen straat in Zoetermeer?
Eerst wat feitjes: Frederik Hendrik van Oranje (1584 – 1647), in zijn jonge jaren vanwege zijn looks ook wel ‘Mooi Heintje’ genoemd, is de zoon van Willem van Oranje (bijnaam Willem de Zwijger) en zijn 4e vrouw Louise de Coligny en is geboren in 1584 in Delft. Als hij een half jaar oud is, wordt zijn vader in de Prinsenhof vermoord en wordt hij door zijn Franse moeder Franstalig opgevoed. De geboortetitel van Frederik Hendrik is Prins van Oranje, Graaf van Nassau. Hij dankt zijn voornamen aan zijn peetooms: koning Frederik II van Denemarken en Hendrik III van Navarra (nu deels Spanje/deels Frankrijk).
Witte Pluim
Al op zijn tiende gaat Frederik naar Leiden om wiskunde en landmeetkunde te studeren. Om in zijn kosten te voorzien wordt hij alvast benoemd tot kolonel van een aantal legereenheden. Als 16-jarige heeft hij zijn eerste gevecht in de Slag bij Nieuwpoort (1600); dit is het begin van zijn legercarrière. Door zijn talloze succesvolle belegeringen krijgt hij de bijnaam ‘Stedendwinger’. Zijn grootste overwinning is de verovering van Den Bosch op het Spaanse leger, een belangrijke strategische slag in de Tachtigjarige Oorlog. Voor zijn manschappen is hij een inspirerende leider: met een witte pluim op zijn hoed voor de herkenbaarheid vecht hij mee in de voorste linies.
Koninklijke dynastie, Paleizen en Kunst
Frederik Hendrik en zijn vrouw Amalia leven met allure in pracht en praal, laten vele paleizen bouwen (zoals Paleis Huis ten Bosch) en kopen veel kunst aan. Het doel van Frederik Hendrik is het stichten van een koninklijke dynastie waarbij hij geholpen wordt door de Franse koning Lodewijk XIII. Deze verleent hem de aanspreektitel ‘Hoogheid’, wat zijn aanzien aanmerkelijk verhoogt. Door het strategisch uithuwelijken van zijn kinderen vergroot hij de status van het Hof van Oranje. Met als hoogtepunt het huwelijk van zijn 14-jarige zoon Willem II met de 9-jarige Engelse prinses Mary Stuart. Het streven van Frederik Hendrik en Amalia om opgenomen te worden in de familie van Europese Vorstenhuizen kreeg hiermee een enorme boost.
Oranjecollege en de Oranjezaal in Huis ten Bosch
In Breda sticht Frederik Hendrik in 1646 een illustere (academische) school, genaamd het Oranjecollege. De prestigieuze instelling trekt studenten uit diverse Europese landen aan. De nadruk van het onderwijs ligt op bouwkunst, tuinkunst, portretkunst en mode. Frederik Hendrik heeft met zijn initiatief een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van deze kunsten. Helaas overlijdt hij in 1646 op 63-jarige leeftijd; niet lang na de oprichting van het Oranjecollege. In paleis Huis ten Bosch is de Oranjezaal ingericht met zijn favoriete schilderijen als eerbetoon.
De link met de huidige Koninklijke Familie
De stamboom van de Oranjes is best ingewikkeld te noemen. Frederik Hendrik was de enige Prins van Oranje met wettige erfgenamen. Zijn kleinzoon Willem III stierf kinderloos; door vererving ging de prinsentitel over naar Frederiks achterkleinzoon Johan Willem Friso (de kleinzoon van Frederiks dochter Prinses Albertine). Negen generaties later is Koning Willem-Alexander onze regerende vorst.
Tekst: Marielle Mets
Foto straat: Guus Pauwels
Foto Frederik Hendrik: Wikipedia.org
Foto Oranjezaal: Wikipedia.org
Bronnen: Wikipedia.org, Historiek.net, Hethuisvanoranje.nl
Zie voor een overzicht van alle straten: