U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'Straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week de Cruquiusschans in Noordhove.
 |
 |
Wie was Nicolaus Cruquius?
Nicolaus Samuelis Cruquius was een Nederlands landmeter, cartograaf en waterbouwkundige. Hij leefde van 2 december 1678 tot 5 februari 1754. Hij overleed in Spaarndam. Zijn echte naam was Nicolaas Kruik, het was in de zeventiende eeuw gebruikelijk om je naam in het Latijn te vertalen. Cruquius geldt als de grondlegger van de weerkunde (meteorologie).
Aan het einde van zijn leven was Cruquius, die zijn hele leven bij verschillende hoogheemraadschappen had gewerkt, teleurgesteld: zijn plannen om een sluis bij Katwijk te bouwen om de slechte staat van de grachten op te lossen en het doorgraven van de duinen bij Hoek van Holland om Rotterdam een verbinding met zee te geven, waren niet uitgevoerd. Een halve eeuw na zijn dood werden de plannen echter wel doorgevoerd. Ook de Haarlemmermeerpolder werd drooggemalen. Dit was ook een van Cruquius' ideeën geweest.
Om de waterhuishouding in Nederland in kaart te brengen, deed hij ook temperatuur- en weermetingen sinds 1705. Hij introduceerde in 1727 de temperatuurschaal die Fahrenheit gebruikte om warmte te meten in Nederland en experimenteerde met kwikthermometers. Voordat hij de schaal van Fahrenheit gebruikte, had hij zijn eigen schaal. Alle metingen voor 1727 waren in een door hemzelf bedachte schaal gedaan. Deze heeft hij omgerekend naar Fahrenheit. Cruquius hield de temperatuur bij tot 1734. Nog nooit is er zo lang ononderbroken de temperatuur gemeten in een land. Nederland is daarin uniek.
Leuk om te weten
Het gemaal in de Haarlemmermeerpolder is vernoemd naar deze weerkundige: De Cruquius. Het dorp Cruquius heeft zijn naam van het gemaal gekregen en daarmee dus indirect ook van deze geleerde. Het gemaal is inmiddels een poldermuseum geworden. Cruquius is de voorloper van wat nu het KNMI is.
Locatie:
{phocamaps view=map|id=84}
Zie voor een overzicht van alle straten:
Tekst: Martha Pelkman
Museum de Cruquius in Cruquius
