Limoncello, zure mat, pina colada: je kunt het zo gek niet verzinnen of de nieuwe pepernotenwinkel van Van Delft in het Stadshart heeft ze. Wie dit te dol is kan er ook terecht voor een traditioneel nootje. Tot eind december verkopen Stephanie en Desiree de bijzondere pepernoten. Stephanie: “Caramel-zeezout, stroopwafel en truffel-kaneel zijn in Zoetermeer de populairste.”
Hoe is het zover gekomen? Dat weet ‘pepernotenbaas’ Oscar de Lange. Hij is directeur van pepernotenfabriek Van Delft (sinds 1880) in Harderwijk. Van de 100 in Nederland verkochte pepernoten komen er bij Van Delft volgens eigen zeggen 70 vandaan. Er rollen in Harderwijk per jaar vier a vijf miljard pepernoten van de lopende band. Er zijn inmiddels achttien pop-upstores in ons land. “We komen op steeds meer en steeds betere plekken te zitten,” weet De Lange. Vorige week opende hij zelfs een grote pop-upstore in Berlijn. Want dat zijn pepernoten ook de rest van Europa gaan veroveren, dat staat voor De Lange vast.
Trendy en traditioneel
Oscar de Lange vertelt: “We zijn drie jaar geleden met de luxe smaken begonnen. Die zijn geboren uit het succes van de chocolade-pepernoten. De consument van nu is nieuwsgierig, hij zoekt vernieuwing. Hij vindt het spannend om een avontuurtje te beleven in de smakenwereld.” De populariteit van de chocolade-pepernoten wordt steeds groter, net als die van de luxe smaken. De Lange licht toe: ‘’De omzet van chocolade-noten is net zo groot als die van de traditionele soorten. De bijzondere smaakjes maken nu een vierde deel van het totaal aantal verkochte noten uit.”
De pepernotenbaas verwacht dat er ieder jaar drie a vier ‘maffe’ smaken bij komen. Zure mat en oreo zijn twee van de nieuwste. Er zijn nu veertig smaken. Ze worden allemaal in eigen huis ontwikkeld.
Maar er is ook nieuws over de traditionele pepernoten, want die hebben hun langste tijd nog zeker niet gehad. De Lange: “We hebben bijvoorbeeld een recept voor fijne pepernoten uit de zestiende eeuw met roomboter en honing weer uit de brandkast gehaald en daar een roomboternoot mee gemaakt... Ook hebben we een gewone pepernoot met speciale kruiden uit Sri Lanka, rechtstreeks ingekocht bij de boer. De pepernoten met VOC-kruiden doen het trouwens ook goed.”
Traditie
De oorsprong van pepernoten gaat terug naar de zestiende eeuw. Kinderen kregen toen bij het Sinterklaasfeest pepernoten gemaakt van deegresten van kruid- en peperkoek. Sinds de achttiende eeuw is de pepernoot die gemaakt is met speculaaskruiden in trek. Deze ontstond toen zeelieden peper, nootmuskaat, kaneel, gember en kruidnagelen meenamen uit het Verre Oosten. Het strooien van pepernoten ontstond in de negentiende eeuw, dit zou symbool staan voor vruchtbaarheid.
Tekst Christa van der Hoff
