Syberg is de nieuwste roman van de Zoetermeerse journalist en schrijver Reinold Vugs (53). De schrijver werd in Zoetermeer bekend met zijn boek ‘Moord in de Meerpolder’ (2014). Hierin reconstrueerde hij de moord uit 1919 op het dienstmeisje Neeltje Hoogduin.
In Syberg, dat zaterdagmiddag wordt gelanceerd, doet de neerlandicus Vugs het Zoetermeer van de 18e eeuw aan. En samen met Hofstede Meerzigt organiseert hij eind van de maand, tijdens de Boekenweek, een Syberg-menu, dat gebaseerd is op recepten uit het boek.
De Duitse nepbaron Johan Hendrik van Syberg, geneesheer en alchemist, woonde met zijn kok Gaspar Jean le Blanc in 1732 een paar maanden in huize Meerrust in de Dorpsstraat in Zegwaert, zoals Zoetermeer toen nog heette. Het is een avonturenroman, waarmee Vugs mikt op een groot publiek. ”Je hoeft niet gestudeerd te hebben om dit boek te lezen.” Het is een heerlijk, lichtvoetig boek om een paar uur met een goed glas wijn bij weg te dwalen voor de open haard.
Huize Meerrust stond ongeveer op de plek van het huidige Partypoint. De nepbaron, die echt bestaan heeft, beloofde Zoetermeer letterlijk gouden bergen met zijn plan om de Dorpsstraat met goud te plaveien. Dat goud zou hij zelf in zijn stookhuis maken. “Misschien een idee om een gouden steen in het wegdek te plaatsen als knipoog naar het boek?”, suggereert Vugs.
Boterdorp
Zoetermeer wordt in de roman afgeschilderd als een plattelandsdorp, ‘waar de lucht zuiver is en waar je lieden vindt die niet gezegend lijken te zijn met een overmaat aan verstand.’ En waar ook niet veel te beleven viel, tot de baron het dorp met een groot feest voor één keer liet leven met trompetgeschal en een drankgelag. Het boterdorp had in die tijd niet meer dan een paar duizend inwoners. “Hoewel Zoetermeer in korte tijd een grote stad geworden is, herken ik dat dorpse karakter nog wel in de wijken met ieder hun eigen winkelcentrum,” vertelt Vugs.
In Syberg, een historische roman die zich behalve in Zoetermeer ook in Den Haag en in Duitsland afspeelt in de jaren dertig van de achttiende eeuw, wordt de hele dag door gedronken en gegeten. Verteller is het fantasiepersonage Gaspar Jean le Blanc, ‘een kok met bijzondere gaven in de keuken en in de slaapkamers waarin hij belandt’. Le Blanc kookt voor baron Syberg en raakt met hem bevriend, totdat Syberg er met zijn receptenboek vandoor gaat. Het boek is doordrenkt met culinaire avonturen. Hoewel er drie recepten in staan die gebaseerd zijn op het standaardwerk ‘De volmaakte Hollandse keukenmeid’ (1752), is het boek niet als kookboek bedoeld. “In die tijd werden bijvoorbeeld de hoeveelheden niet precies aangegeven, en ook over de bereidingstijden bleef men vaag”. Wel biedt het een inkijkje in de ingrediënten en de keukens uit die tijd. Zo is er een speurtocht naar zeldzame ortolanen, een vogelsoort. Het lievelingseten van de dranklustige baron? Kalfszwezerik.
Afwashulp
Vugs zelf is ook dol op koken, eten en drinken. “Ik ben gek op lamsvlees, wild en vis”. In Oisterwijk, waar hij geboren is, werkte hij in zijn jonge jaren als afwashulp in de keuken van ‘De Swaen’ van topkok Cas Spijkers. Hoe leuk is het dat de auteur de samenwerking heeft gezocht met Hofstede Meerzigt. Hij licht toe: “Omdat we regelmatig eten in Hofstede Meerzigt dacht ik meteen: “Meerrust’ en ‘Meerzigt’, daar kan ik wat mee”, en omdat Gaspar heerlijk kookt net als Alain (Adriaanse, de chef-kok/eigenaar van Meerzigt, red.), was de match snel gemaakt.” Adriaanse bereidde een aantal recepten uit Syberg, en gaf er een hedendaagse twist aan. “In de achttiende eeuw werd heel puur gekookt, met verse streekproducten en volgens de seizoenen. Dat is precies wat wij doen, ” aldus Adriaanse.
Syberg sluit ook goed aan bij het thema van de Boekenweek, ‘Verboden vruchten’. Vugs: “Gaspar is geen lieverdje en behalve een liefhebber van lekker eten en drinken ook van vrouwelijk schoon.” Vooral in het begin van het boek staan veel seksscenes . ”Seks hoort gewoon bij het leven,” vindt Vugs.
Research
Voor zijn boek deed Vugs het nodige onderzoek. “Het is een fantasieboek, maar ik zou het vervelend vinden als gebeurtenissen niet goed in de tijd waarin het boek speelt pasten.” Vugs liet zich ondermeer inspireren door Rietje van Vliet’s boek ‘Syberg, De Zoetermeerse alchemist’ (2010) en door artikelen van Peter Altena. “Ik schat dat tien procent van de inhoud historisch is, de rest heb ik uit mijn duim gezogen.” In het boek staan geen gedetailleerde beschrijvingen van bijvoorbeeld gebouwen en historische gebeurtenissen. In het laatste deel, als Gaspard op zoek is naar de baron, wordt wel veel aandacht besteed aan de beschrijving van landschappen. Een psychologische roman is Syberg niet. Het verdriet dat Gaspard heeft over het verlies van zijn geliefde Brunhilde wordt bijvoorbeeld niet emotioneel uitgediept. “Zo is de roman ook niet bedoeld,” zegt Vugs.
Vugs vindt de publicatie van zijn nieuwste boek heel erg spannend. “Je hoopt toch altijd dat je het plezier van het schrijven op de lezer over kunt brengen.”
Kluizenaar
Vugs, die sinds 1997 in Zoetermeer woont en gek is op de Meerpolder, is in het dagelijks leven zelfstandig journalist. Hij schrijft publicaties over de non-food retail (detailhandel, red.). ’s Avonds schrijft hij zijn boeken. “Dat is veel vrijer, daarvoor ben ik niet gebonden aan een opdrachtgever.” Naast een proefschrift over de schrijver Bordewijk publiceerde hij deels in eigen beheer de romans ‘Influenza’, ‘Tanchelm’ en ‘De fluit van de puddingfabriek’. Ook heeft hij een column in het Streekblad. “Het is mijn grote droom om nog meer tijd aan het schrijven van romans en andere boeken te besteden. Maar ik wil ook weer geen kluizenaar op een zolderkamer worden.”
Reinold Vugs: Syberg. Of hoe een Duitse nepbaron Den Haag, Zoetermeer en de rest van de wereld veroverde, 19,90 euro, verkrijgbaar bij De Kler in o.a.Zoetermeer, Van Stockum in Den Haag en via 1boek.nl
Menu Syberg wordt tijdens de Boekenweek van 28 maart tot en met 1 april geserveerd bij Hofstede Meerzigt. Het kost 45 euro voor drie gangen en het boek is inbegrepen.
Tekst Christa van der Hoff
Foto Ron Jenner
