Zoetermeer is een creatieve broedplaats. Er zijn nieuwe initiatieven bij bedrijven, gemeente en maatschappelijke instellingen. In onze serie 'Innovatie' belichten wij de meest inspirerende. Deze week: de Makersunie, een uniek ambachtelijk project voor de Dorpsstraat.
Kunstenaarsvereniging Terra in de Dorpsstraat is met een heel bijzonder, innovatief project gestart: de Makersunie. Dit is een samenwerkingsverband tussen kunstenaars en ondernemers in de Dorpsstraat, waarbij het ambacht centraal staat. Een proef met drie kunstenaars en drie ondernemers is inmiddels succesvol afgerond.
“Het ambacht dreigt te verdwijnen,” zegt Natalie Vinke, creatief directeur en projectleider van de Makersunie. “Vilten, garen spinnen, wie kan dat nog? Wij willen ambachten opnieuw introduceren. We willen met de creatieve kracht van kunstenaars en met ambachtelijke technieken nieuwe producten maken, waarmee ondernomen kan worden. We willen zeker geen Anton Piecktraditie doen herleven, maar op een innovatieve manier bezig zijn met ambachten. Met ambachtelijke ondernemers in de Dorpsstraat. Er zitten er nogal wat: denk aan het Turkse naaiatelier, aan chocolaterie Lekkers. Wij zitten zelf in de Dorpsstraat, en wat is mooier dan het ambachtelijke karakter van de Dorpsstraat verder te versterken?”
Speciaal label
Bij de Makersunie worden op ambachtelijke wijze hedendaagse producten op maat bedacht en gemaakt per ondernemer. Het is de bedoeling dat de ondernemer het product in zijn zaak gaat gebruiken en verkopen. De producten zijn voorzien van een speciaal ontworpen, stoer Makersunie label. Een pilotproject – de gemeente subsidieerde dit met 10.000 euro - met drie kunstenaars en drie ondernemers is net afgerond. Omdat bij Terra vooral schilders zijn aangesloten, en het lastig is daar innovatieve producten voor ondernemers mee te verzinnen, zocht Vinke kunstenaars elders in het land. Dichtbij huis vond ze kunstenaar Hetty Arens uit Zoeterwoude, een keramiste. Die koppelde ze aan Rainier Gouweloos van Trattoria Di Niente in de Dorpsstraat. Deze traiteur werkt ambachtelijk volgens Italiaanse tradities.
Siciliaanse schalen
Natalie vertelt: “Kenmerkend voor de Italiaanse cultuur zijn de royaal gedekte tafels, waarbij grote families kunnen aanschuiven. Op schalen van bontgekleurd en gedecoreerd Siciliaans aardewerk worden de mooiste gerechten opgediend. Toch was er bij Di Niente behoefte aan een moderne variant van de serveerschalen: ambachtelijk gemaakt, met een knipoog naar de oorsprong.” Keramiste Hetty Arens was geïntrigeerd door de vraag van Rainier. Zij ging onderzoek doen naar de kenmerkende patronen van het Siciliaanse aardewerk. Hiervan maakte ze hedendaagse vertalingen. “Ook dacht Hetty na over de manieren waarop de schalen geproduceerd konden worden, waarbij ze haar kennis van het ambacht kan overdragen.” De Siciliaanse schalen zullen los en in sets verkocht worden. “Uiteraard ook in combinatie met producten uit het assortiment van Di Niente en met een lekker recept van een familiegerecht,” aldus Vinke. En met het Makersunie label. Enthousiast: “Dat label ga je straks overal zien!”
Vis van Lon en De Bakkerswinkel
Twee andere ondernemers die meededen met de proef waren Lon Oosterbroek van de ambachtelijke vishandel Vis van Lon en Frans Boortman van de Bakkerswinkel, beide ook in de Dorpsstraat. Meubelontwerper Hugo van der Kallen ontwierp voor Lon een rookoven. Die maakte hij van gebruikte brandblussers. “Een mooi voorbeeld ook van recycling,” voegt Natalie toe. “Er wordt nu nagedacht of Lon de rookoven bijvoorbeeld gaat verkopen of te huur gaat aanbieden.”
Kunstenaar Irene van Ophoven, expert in textiele werkvormen, ontwierp een gaaf geruit schort dat ook gebruikt kan worden als een soort ovenwant om een pan met bijvoorbeeld brooddeeg mee in de oven te zetten. Het idee is om het schort met een pan en meel van de Zoetermeerse Molen de Hoop te koop te gaan aanbieden. “We zijn nu aan het bedenken hoe we het schort in productie laten nemen, hoeveel het moet gaan kosten en hoe we het precies aan de man gaan brengen. In die fase zitten we ook met de andere twee producten.”
Sociaal
Maar dat is nog niet alles. “Terra wil met dit project ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een ambacht leren, met als doel dat ze bijvoorbeeld een eigen onderneming kunnen starten. De Makersunie heeft dus ook een sociale doelstelling,” licht Vinke toe. Deze ‘poot’ van de Makersunie moet ook nog precies worden uitgewerkt. Er wordt onder meer gesproken met de Stichting Doen, een stichting die vernieuwende, sociale initiatieven ondersteunt.
Terra, nu nog gevestigd in een pand in de Dorpsstraat, gaat in 2019 verhuizen naar de Kwikfitgarage in de Vlamingstraat. Deze wordt daartoe helemaal verbouwd. Hier komt straks ook een plek/winkeltje/werkplaats voor en met de producten van de Makersunie.
Als kunstenaarsvereniging bestaat Terra sinds 1995, in 2008 werd hieruit de stichting Terra Art Projects opgericht. Zij vertegenwoordigt momenteel 35 professionele kunstenaars uit Zoetermeer. Met het Makersunie-project is Natalie ongeveer twee jaar geleden begonnen. In Den Bosch loopt al langere tijd een soortgelijk project: Social Label. Hieraan werkt onder meer de bekende ontwerper Piet Hein Eek mee.
Tekst Christa van der Hoff
Alle artikelen van de serie 'Innovatie' vindt u hier: columns/serie-innovatie
