In deze serie belichten we spannende momenten uit de schaakgeschiedenis. Leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze rubriek in samenwerking met Bram Doeves is voor alle denksportliefhebbers uit Zoetermeer! Deze week: Geschiedenis NK Schaken: NK 1969 opnieuw voor Ree.
Op 7-1-1969 voorspelt Theo van Scheltinga in zijn rubriek in Het Vrije Volk een grote toekomst voor de 16-jarige Jan Timman. Hans Bouwmeester had hem een jaar getraind en bovendien speelde Jan een trainingsmatch tegen landskampioen Hans Ree die in 2-2 eindigde. Opvallend was de kijk van Jan op de combinatoire mogelijkheden die in een stelling verscholen liggen. Jan gaat voor het eerst meedoen aan het NK 1969.
De Leeuwarder Courant meldt op 5-2-69 dat het NK schaken in 1969 en vermoedelijk ook in de volgende jaren zal worden gehouden in Hotel De Klanderij in Leeuwarden, de stad van het aloude schaakgezelschap Philidor, als “Friesche Vlag Toernooi” gesponsord door de “Coöperatieve Condensfabriek Friesland”. Van de deelnemers komt Eddy Scholl uit Leeuwarden. Donner wordt vooraf weer als de grote favoriet gezien, al heeft hij dat al jaren niet kunnen waarmaken.
In de eerste ronde winnen titelhouder Ree en snelschaakkampioen van Nederland Donner allebei, en later in de avond wint Haye Kramer (een Fries) zijn afgebroken partij. Timman (intussen 17) had het Langeweg heel moeilijk gemaakt maar nam het remise-aanbod van Langeweg toch maar aan. Grote sensatie in de tweede ronde. De stukken vlogen eraf, al was het niet van de borden: een deel van het plafond stortte met groot geraas op de vloer, een tafel ging doormidden, maar niemand raakte gewond. De strijd wordt voortgezet in een andere zaal, waar twee partijen gelijk maar remise worden gegeven, want hoe staat het met de concentratie na zo’n schrikbarende dreun? Tot de onverstoorbaren behoren Donner en Timman. Timman won van Haye Kramer. De Leeuwarder Courant had nog wel zo opgeschept over het fraai gespeelde eindspel door de Fries in de eerste ronde! Donner had kennelijk een derde kamertje gevonden waarvan de deur op slot kon worden gedaan, zelfs de arbiter kon niet binnenkomen, om in alle rust de partij met winst uit te spelen. Van Baarle won van Piket (de oude Joop) met een prachtige combinatie. Van de man uit Leeuwarden nog geen nieuws (twee remises). Waar de volgende ronde zou worden gespeeld, lag vooral in de handen van de Bouwpolitie, die eerst een grondige inspectie van de toestand van het plafond moest verrichten. In de derde ronde kwamen er weer eens afgebroken partijen in de klassementstop. Timman gaat het toernooi nog niet winnen. Hij verloor drie partijen op rij, van Etmans, van Donner en van ir. Kuijpers. Donner staat daardoor alleen op kop met 3,5/4. Langeweg en Scholl hebben er drie. De vijfde ronde kende een nog sensationeler verloop, want Ree en Donner verloren beiden, van De Ruiter en van Van Baarle. Joop Piket scoorde zijn eerste halve punt tegen Langeweg. Door dit alles kwam Eddy Scholl na zijn winst op een blunderende Kramer alleen op kop met 4/5. Na het weekend van twee ronden bleek Langeweg op kop te staan, maar afgebroken partijen belemmerden het zicht op de stand. Het Algemeen Dagblad zag al Hans Ree als grote weekendwinnaar want kopte: Vrolijk Pasen voor Hans Ree. Hij had gewonnen van Kramer en zijn afgebroken partij tegen Donner stond heel kansrijk. Niettemin scoorde Langeweg ook goed: 1,5/2. Stand aan kop na 7 ronden laat nog 4 kanshebbers zien: 1. Langeweg 5/7; 2. Donner 4,5/6; 3. Scholl 4,5/7 en 4. Ree 4/6. Na de achtste ronde lijkt Donner opnieuw uitgeschakeld voor de landstitel, want hij verloor niet alleen van Ree, maar ook van Langeweg, al zijn derde nederlaag! Aangezien Timman van Scholl won, zal de strijd om de titel nu wel gaan tussen Langeweg en Ree. In de negende ronde veranderde er weinig aan de stand, de kanshebbers wonnen. De tiende ronde verliep weer eens sensationeel omdat de jeugdige Timman van favoriet Ree won. Aangezien Scholl door ziekte werd geplaagd werd zijn partij tegen Langeweg uitgesteld. Langeweg heeft de titel voor het grijpen, al heeft hij nog een zwaar programma in het vooruitzicht. Op de inhaaldag voorafgaand aan de laatste ronde werd de uitstelpartij Langeweg-Scholl remise, zodat Langeweg met een punt voorsprong op Ree aan de finalematch begint die tussen hun beiden gaat. In die match overzag Langeweg een eenvoudige voortzetting die hem de landstitel had opgeleverd, maar hij miste en verloor, zodat Ree evenveel punten bereikte als Langeweg, en dan behoudt de landskampioen reglementair zijn titel. De derde plaats was voor Timman die uit de laatste zes partijen 5,5 scoorde, en het lijdt al in 1969 geen twijfel dat hij het heel ver zal kunnen gaan brengen!
De eindstand: 1. Ree 7,5/11; 2. Langeweg 7,5; 3. Timman 7; 4/5. Donner en Kuijpers 6,5; 6/7. Van Baarle en Zuidema 6; 8. Scholl 5,5; 9. Kramer 4,5; 10. De Ruiter 3,5; 11. Piket 3; 12. Etmans 2,5.
| Nu … e3? | na Tf8 |
 |
 |
Van Baarle – Piket 1-0. NK 1969. … e3; f8D+ Txf8; Pf7+ en 1-0, want na Txf7 volgt Tg8#.
De Ruiter – Ree 1-0. NK 1969. Tf6+ exf6; gxf6 Ld7 of?; Dg5+ Kh7; Dg7#
Bram Doeves (
