In deze serie belichten we spannende momenten uit de schaakgeschiedenis. Leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze rubriek in samenwerking met Bram Doeves is voor alle denksportliefhebbers uit Zoetermeer! Deze week: Geschiedenis NK Schaken: NK 1980 weer voor Jan Timman
Ook dit kampioenschap was weer bij hoofdsponsor Friesland Bank in Leeuwarden. Bij de opening gaf de Bank duidelijk te kennen, niet blij te zijn met het ontbreken van Donner en Sosonko. Voor de sponsor moet het NK zo sterk mogelijk bezet zijn. De hoofdprijs is intussen fl.6000. Vanuit de schaakwereld wordt kritiek geleverd op “wrakkig” beleid van de KNSB, ook met betrekking tot de voorwedstrijden die dit jaar heel dicht op het hoofdtoernooi zaten. Verder is de KNSB het afgelopen jaar al drie sponsors kwijtgeraakt. Toch wel een beetje tot zijn verwondering heeft de landstitel Gert Ligterink eigenlijk helemaal geen extra uitnodigingen opgeleverd. In dit NK 1980 zou voor titelverdiger Gert Ligterink een derde plaats na Timman en Ree al een mooie prestatie zijn. In de eerste ronde verloor Gert Ligterink onnodig in het eindspel van Kick Langeweg. Jan Timman won wel, maar ook enigszins gelukkig van Frans Kuijpers. Hans Böhm won een korte partij na een openingsfout van Paul van der Sterren, en John van der Wiel won met een fraaie combinatie van Cor van Wijgerden (flits 1). Timman sloot de eerste twee ronden af met 2/2. Zijn tweede partij won hij na een aaneenschakeling van combinaties. Was zijn woeste aanvalsspel in de eerste partijen lonend, dat was het niet tegen Van der Sterren. Na een kwaliteitsoffer leek er een torenoffer te komen, maar neen, de toren van Timman stond nogal achteloos ”in” (flits 2). In de vierde ronde speelde Timman zijn wereldbekende partij tegen Bert Carlier. Na gerommel van Timman overzag Carlier een eenvoudige winst waarna Timman alsnog aan het langste eind trok. Het was een ronde vol blunders want de gewonnen staande Paul van der Sterren verloor alsnog door een vlaag van schaakblindheid van John van der Wiel, en iets dergelijks overkwam ook Fred van der Vliet tegen Frans Kuijpers. In de vijfde ronde speelden de vrienden Hans Böhm en Jan Timman een snelle remise, en verder was er ook niet veel opwindends te beleven. In de zesde ronde ontsnapte Hans Ree met eeuwig schaak tegen Van Wijgerden. De koplopers Timman en Langeweg wonnen allebei van Vogel en Carlier. In de zevende ronde won Gert Ligterink met “een partij van de dag” tegen Peter Scheeren (flits 3). Timman en Ree speelden een onderlinge remise. Halverwege na 7 ronden is de stand aan kop: 1.Jan Timman en Kick Langeweg 5/7; 3. Ree, Van der Wiel en Van der Vliet 4,5. Na de achtste ronde zag de stand er weer als vanouds uit: Timman bovenaan, op een half puntje gevolgd door Ree. Timman had in die ronde de fouten in de stelling John van der Wiel met winst aangetoond; Ree won van Kuipers en Langeweg staat verloren in een afgebroken partij. In de negende ronde speelde Ree remise tegen Van der Wiel, en Timman tegen Langeweg, waarvan Fred van der Vliet profiteerde, door te winnen kwam hij op gelijke hoogte met Ree. Een venijnig tussenzetje bracht Timman in de tiende ronde de winst tegen zijn nieuwe belager Van der Vliet; Ree zakte door een remise verder af, en titelhouder Ligterink verzamelde de laatste dagen meerdere punten, nu weer winst in een briljante partij tegen Hans Böhm. Ook John van der Wiel blijft goed volgen. In de elfde ronde hielden de koplopers zich rustig door remises te spelen waardoor Jan Timman bijna kampioen is. Max Pam schrijft in Trouw na de twaalfde ronde: “schaakstrijd dooft uit als een nachtkaars” want Timman werd opnieuw met remise afgestopt door Ligterink, maar door verdere remises werd de positie van Timman er eigenlijk alleen maar beter op. “Timman slapend schaakkampioen” meldt De Telegraaf dan ook op de dag van de afgebroken partijen, waarop Hans Ree slechts een halfje haalde uit twee partijen. NRC Handelsblad voegt hieraan nog toe: en dat kost Timman 20 à 25 ELO-punten, want hij speelde te veel remises. “Bizar einde titelstrijd” is de kop van Max Pam na de laatste ronde. Want Timman speelde opnieuw remise, maar werd toch soeverein kampioen met anderhalve punt voorsprong op zijn achtervolgers: na opnieuw veel remises stonden er zes man op de tweede plaats die van belang is vanwege de komende schaakolympiade. Eindstand:
1.Jan Timman 9/13; 2-7. Fred van der Vliet, Gert Ligterink, John van der Wiel, Kick Langeweg, Hans Ree, Paul van der Sterren, 7,5; 8. Cor van Wijgerden 7; 9-11. Hans Böhm, Frans Kuijpers, Peter Scheeren 6; 12. Arend van Dop 5,5; 13. Jaap Vogel 5; 14. Bert Carlier 1,5.
| Na … Td4 | na … Kxg7 | na … Dc4? |
 |
 |
 |
John van der Wiel – Cor van Wijgerden 1-0. NK 1980. John haalt nu het matnet aan met Dh6! Td8; Dh4+ en 1-0 want na g5 is het mat met Dh6#
Jan Timman – Paul van der Sterren 0-1. NK 1980. Jan staat door offer kwaliteit achter en gaat nu een pion terugwinnen: Txc5, maar Paul laat nu zien dat het pionnetje erg giftig is: Dd1+; Kh2 Dd6+ en 0-1, want hierna torenwinst.
Gert Ligterink – Peter Scheeren 1-0. NK 1980. En nu wint Gert fraai door: De8+ Txe8; Txe8+ Kg7; Td7+ Df7 en even later 1-0.
Bram Doeves (
