Onder de titel 'Zin in 't alledaagse geven vijf enthousiaste Zoetermeerse schrijvers hun stadsgenoten 'stof tot nadenken'. In onze column over zingeving vandaag: De Week tegen armoede.
Als we aan armoede denken, denken we meestal eerst aan te weinig geld, slechte huisvesting of een ander materieel gebrek. Maar armoede heeft ook een psychische kant. De Amerikaanse filosoof Maslow heeft een onderscheid gemaakt in levensbehoeften. Eerst komen eten, drinken en slapen. Daarna veiligheid en zekerheid, gevolgd door sociaal contact. En erkenning en waardering. Tot slot komen zelfrealisatie en zingeving. Deze ‘stapel’ van levensbehoeften kan je voorstellen als een piramide. Armoede ondergraaft deze piramide. Armoede kan je leven beheersen. Je voelt voortdurend angst, woede of eenzaamheid. Het lukt slecht, of niet, om ermee om te gaan. Een perspectief op verbetering ontbreekt, hoop is vervlogen. Je voelt de zin van je leven niet meer. Gebrek aan zingeving kan leiden tot psychische klachten als depressie en burn-out.
Zo’n 400.000 huishoudens in Nederland leven onder de armoedegrens (CBS-gegevens 2020). Gezinnen met één ouder, alleenstaanden die nog geen AOW ontvangen, bijstandsontvangers, migranten en mensen met weinig opleiding lopen het hoogste risico op armoede. Het gaat dan om betalingsachterstanden en schulden. En minder goede gezondheid. Ook ervaren arme mensen meer overlast en criminaliteit in hun buurt. Het Algemeen Dagblad meldt in juli van dit jaar dat 1.870 kinderen in Zoetermeer in een bijstandsgezin opgroeien. Dat aantal ligt hoger dan het Nederlandse gemiddelde.
Gelukkig heeft de gemeente Zoetermeer stappen gezet om armoede terug te dringen. De afdeling Schuldhulpverlening adviseert gratis en zonder verplichtingen. In samenwerking met Stichting urgente noden Zoetermeer (SunZ), Stichting Leergeld en de Voedselbank heeft de gemeenteraad in meerderheid een noodfonds gerealiseerd van 2 miljoen euro. Met het oog op de hoge prijs voor energie en de toegenomen inflatie helpt dat noodfonds inwoners, bedrijven, verenigingen en organisaties.
Wat me opvalt uit verhalen over armoede is dat het zowat iedereen kan overkomen. Van miljonair vervallen tot dakloze, het komt voor. Het omgekeerde, een dakloze die het tot miljonair schopt, is ook mogelijk. Maar die weg is slechts voor enkelen weggelegd, zo weten we. Armoede is meestal geen kwestie van eigen schuld, dikke bult. Eerder van combinaties van ziekte en handicap, werkloosheid, scheiding, financiële pech, verslavingen. Soms generaties lang.
Het is daarom van groot belang dat we als maatschappij zorgen dat onze voorzieningen op peil blijven. Dat onze verzorgingsstaat standhoudt. Bestaanszekerheid gegarandeerd. Sociale en psychische hulp beschikbaar. Een ‘week tegen armoede’ is dan ook geen luxe. In diverse plaatsen zijn bijeenkomsten georganiseerd met de vraag ‘Kun jij nog rondkomen?’ De week sluit af met een landelijke mars tegen de armoede. Iedereen, dus ook uit Zoetermeer, is welkom om mee te lopen: zondag 22 oktober, start om 12 uur, Wilhelminaplein te Rotterdam.
Blogschrijver Koert Vrijhof
De Zoetermeerders die meeschrijven aan deze column komen uit twee groepen die regelmatig schrijven over zingeving. Dit zijn ‘Zingeving jong senioren Zoetermeer' en initiatiefgroep ‘Buiten de lijntjes’. De werkgroep ‘Zingeving jong senioren Zoetermeer’ heeft zich tot doel gesteld door middel van interviews levensverhalen van (jong)senioren te verzamelen. De initiatiefgroep 'Buiten de lijntjes’ is gehuisvest in de Adventskerk aan het Wilhelminapark. Zij willen buiten de kaders denken en een breed scala aan activiteiten organiseren rond zingeving.
De vorige columns 'Zin in 't alledaagse' kunt u hier vinden: Zin in 't alledaagse
