Straat in beeld: Graaf Janstraat

Vraagt u zich ook wel eens waar de naam van de straat waar u woont vandaan komt? Wij hebben het voor u uitgezocht, deze week belichten we de Graaf Janstraat in de wijk Driemanspolder.

Graaf Jan opa van Willem van Oranje

Hoewel er in de geschiedenis vele ‘Graven Jan' waren, ontleent de Graaf Janstraat in Zoetermeer haar naam aan Jan V van Nassau-Dillenburg. Jan V van Nassau-Dillenburg was de tweede zoon van Graaf Johan IV van Nassau en werd geboren in Breda op 9 november 1455. Hij stierf op 60-jarige leeftijd op 30 juli 1516 in Slot Dillenburg in Duitsland. Jan heette eigenlijk volledig: Johan V Graaf van Nassau, Katzenelnbogen, Vianden en Diez en was Graaf Jan Graaf van Nassau (in Siegen, Dillenburg, Hadamar en Herborn), Graaf van (half) Dietz en Heer van Breda. Jan was de jongste zoon van Jan IV van Nassau en Maria van Loon-Heinsberg, en had één broer: Engelbrecht II van Nassau-Breda. Daarnaast was hij de grootvader van onze Willem van Oranje, ‘de Vader des Vaderlands’.

Jan volgde in 1475 zijn vader op in de graafschappen Nassau en Diez, maar niet in Breda en Vianden. Het was de oudste zoon van Jan IV, Hendrik III van Nassau-Breda, die te Breda de regering van het Huis Nassau voortzette.

Keizerlijk Raadsheer

Graaf Jan beschermde en bevorderde de mijnbouw in de Duitse graafschappen door nuttige verordeningen, waaronder de mijnbouwverordening uit 1489 en de gerechtsverordening uit 1498. Tijdens zijn regering steeg het aantal ijzermijnen in het Siegerland van 25 naar 40 en in het ambt Dillenburg naar 10. De economische vooruitzichten van het graafschap waren daarmee positief. Ook bevorderde Jan de opleving van de handelsactiviteiten door talrijke gildebrieven uit te vaardigen. Hij stelde al in 1499, lang voordat andere landen op dit idee kwamen, beurzen voor hoogbegaafden in.

Familie en kinderen

Op 11 februari 1482 huwde Graaf Jan V te Marburg met Elisabeth van Hessen-Marburg landgravin van Hessen-Marburg. Uit dit huwelijk werden zes kinderen geboren: Hendrik III (regeerde over Breda), Jan (overleed op 7 jarige leeftijd), Ernst (overleed in jaar van geboorte), Willem I de Rijke (regeerde over Nassau en was de vader van Willem van Oranje), Elisabeth en Maria.

Jan de Vrome

Zijn vroomheid bewees Graaf Jan doordat hij een vermoedelijk eerder gegeven gelofte inloste en op 27 april 1484 op pelgrimstocht naar het Heilige Land ging. Hij keerde op 31 januari 1485 behouden in zijn graafschap terug.

Jan overleed op 30 juli 1516 en werd begraven in de crypte van de Sint Johanneskerk van het door hem gestichte Franciscanerklooster in Siegen. Jan was zowel wereldlijk als kerkelijk nog een echte vertegenwoordiger van de middeleeuwen die zich als ordebroeder in grijze monnikspij liet bijzetten. In 1836 werd hij herbegraven in de Mariakerk in Siegen. Johan werd opgevolgd door zijn jongste zoon: Willem I van Nassau Dillenburg, bijgenaamd Willem de Oude of Willem de Rijke de rechtstreekse voorvader van onze Nederlandse koning Willem Alexander.

Bronnen: