In onze serie ‘De Passie van …’ brengen wij bijzondere verzamelingen, hobby’s of levenswijze van Zoetermeerders in beeld. Ditmaal de passie van Bart Laurens. Bart verzamelt Balinees houtsnijwerk. Van levensgrote beelden tot de kleinste en fijnste gesneden beeldjes.
Bart Lauren zag ze jaren lang op de kast staan, eerst bij zijn oma en later op het dressoir bij zijn ouders. Na het overlijden van zijn moeder erfde Bart de Balinese houtsnijwerken, dat is het moment dat hij er pas goed naar gaat kijken. Niet alleen de beelden, maar vooral het vakmanschap van het snijwerk intrigeert hem. Dat is het moment waarop zijn verzamelpassie van het houtsnijwerk begint, inmiddels 14 jaar later is de verzameling uitgegroeid tot een collectie van ruim 400 werken.
Bart: ”Het houtsnijwerk is zo kunstzinnig en gedetailleerd, dat ik steeds meer bewondering kreeg voor het vakmanschap. Wellicht zorgen mijn Indonesische roots ook wel voor de aantrekkingskracht. Bart werd geboren op Sumatra en verhuisde toen hij 1,5 jaar oud was naar Nederland.“Bart besluit wat houtsnij werken bij te kopen voornamelijk afkomstig uit de jaren 30, 40 en 50, die zijn in Nederland veel te krijgen doordat de nieuwe generaties de beeldsnijwerken van eerdere generaties verkopen. ”Ik heb toendertijd een Website gemaakt over mijn verzameling en houtsnijwerken. Het gebeurde vaak dat ik vragen kreeg per mail van mensen die beelden hadden geërfd en meer informatie zochten of ze aan mij aanboden, waardoor ik ineens een heuse verzameling had”, vertelt Bart. Bart verzamelt de beelden niet voor de aantallen, maar gewoon omdat hij het mooi vindt. Hij koopt de beelden voornamelijk in Nederland, soms uit het buitenland. Hij heeft Bali tweemaal bezocht om uiteraard daar en op dat moment houtsnijwerken te kunnen kopen bij de makers. “Het is fantastisch om die mensen aan het werk te zien. Ze werken zonder tekening of plan, maar voordat je het weet is een blok hout ineens veranderd in een prachtig beeld”, legt Bart uit.
Vol huis
De passie van Bart uit zich in een heel vol huis met de meest prachtige Balinese houtsnijwerken, hier en daar afgewisseld met kunst uit andere landen. Je vindt in het hele huis snijwerken, zelfs op de w.c kun je naast een spiegel met een prachtig hout gesneden lijst, een aantal beelden vinden. In de woonkamer staat een eetkamertafel waarvan het blad volledig is uitgesneden, dat is een pronkstuk in de kamer. Om een goed overzicht te krijgen van zijn verzameling is Bart dit jaar begonnen met het nummeren van zijn beelden, die te fotograferen en te documenteren. “Kon ik ze ook gelijk even afstoffen”, zegt Bart lachend. Dat is namelijk best een werk. Dat de houtsnijwerken iets bijzonders voor Bart betekenen blijkt wel uit de roman ‘Bali, eiland van de Houten Geesten’ een dunne draad... ingehaald door het verleden! Die hij ooit schreef en waarin de beelden een rode draad in vormen. Het schrijven en het uitzoekwerk over de beelden kostte hem twee jaar.
Passie delen
Sinds kort is er een facebookgroep waar mensen samenkomen die de passie delen. Er zijn veel verzamelaars uit Nederland maar, ook veel buitenlandse verzamelaars binnen de groep. Bart: “Het is ontzettend leuk om nieuwe contacten op te doen en elkaar helpen, al telt elkaar iets gunnen hier ook wel mee.” Je ziet nu veel rijke Amerikanen en Chinezen die houtsnijwerken verzamelen of kopen waardoor de vraag,
maar ook de prijs ontzettend is toegenomen. Naast de oudere houtsnijwerken heeft Bart ook de nieuwe stroming binnen het houtsnijwerk in zijn collectie. Deze houtsnijwerken hebben meer een art-decostijl die Bart heeft moeten leren waarderen. Deze zijn momenteel erg in trek in de verzamelwereld wat er toe heeft geleid dat ze vijf maal zo duur zijn als andere werken en er soms flinke concurrentie is. Vroeger werden de beelden gemaakt voor thuis of voor bij tempels, nu worden ze veel gemaakt puur voor de verzamelaar.
Omdat Bart voornamelijk beelden koopt omdat ze mooi zijn weet hij niet precies de herkomst of het verhaal achter het houtsnijwerk. Sinds kort probeert hij deze te achterhalen. Bart: ”Er komen steeds meer boeken met verhalen en herkomsten op de markt. Veel beelden gaan over het verhaal Ramayana maar je ziet ook heel veel beelden met alledaagse onderwerpen.”
Momenteel zie je op Bali twee soorten houtsnijwerk waarvan het onderscheid ligt in kleine details voornamelijk te zien aan de vingers, tenen en lengte van de romp. Ondanks dat Bart niet alle verhalen achter de beelden kent, weet hij wel van bijna al zijn beelden uit zijn hoofd waar en wanneer hij ze gekocht of gekregen heeft.
Grote wens is tentoonstelling
Een van de wensen die Bart nog heeft is het tentoonstelling van zijn verzameling, het liefst in een museum, aangevuld met stukken van andere verzamelaars. Bart: “Nu staat mijn verzameling alleen hier in huis, terwijl ik ze graag aan iedereen zou willen laten zien.” Binnen de facebookgroep van verzamelaars is er interesse en animo om dit op te zetten. Voor nu is het wachten tot de corona onder controle is en er een museum is die interesse en plaats heeft. Binnen zijn verzameling heeft hij geen doelen, aangezien hij gewoon koopt wat hij mooi vindt, voor nu is dat voornamelijk houtsnijwerk uit de beginjaren. Hij heeft dan ook geen voorkeur voor een bepaalde houtsoort of afbeelding. Dat zijn familie de passie niet deelt is voor Bart geen probleem, later gaan de stukken weer terug de verzamelwereld in.
Tekst: Monica Lausberg
Video: Stefan Ramdharie
