Je recht niet gekregen? Vragen over juridische zaken? De Rechtswinkel Zoetermeer staat mensen bij met allerlei juridische vragen en problemen. Elke maand plaatsen we op Zoetermeer Actief een column van de Rechtswinkel, deze week over naaktfoto's van een minderjarige.
Johan is wiskundeleraar op een middelbare school in Zoetermeer en geeft les aan de bovenbouw. Daarnaast is Johan ook een fervent surfer en met zijn stoere lokken maakt hij doorgaans veel indruk op zijn leerlingen. Johan geniet van alle aandacht die hij krijgt, maar houdt het altijd wel zakelijk. In het verleden heeft Johan namelijk een waarschuwing gekregen van de schooldirecteur omdat hij een leerling had meegenomen naar de surfclub op het strand van Den Haag, terwijl de ouders van deze leerling daarvan niet op de hoogte waren. Johan wil graag als wiskundeleraar blijven werken en heeft zich daarom voorgenomen om zich niet meer zo te laten meeslepen. Hij is op dringend advies van de schooldirecteur uit de Whatsapp groep gestapt van de leerlingen van Havo 4, maar wat niemand weet is dat Johan wel Whatsapp contact heeft gehouden met zijn leerling Louise.
Volgens artikel 240b van het Wetboek van Strafrecht is het bezit van een seksueel getinte foto van iemand die jonger is dan 18 jaar, strafbaar. De Hoge Raad heeft op 7 december 2010 overwogen dat de handeling die de minderjarige persoon op de foto verricht op zichzelf niet expliciet seksueel van aard hoeft te zijn. De afbeelding moet gelet op de wijze van totstandkoming in het concrete geval onmiskenbaar strekken tot het opwekken van een prikkeling.
Op een vrijdagmiddag net na schooltijd krijgt Johan een appje van Louise. Johan houdt het meestal kort, maar de laatste tijd vindt hij dat steeds moeilijker omdat hij Louise een aantrekkelijke jonge dame vindt. Dit keer blijven zij over en weer berichten sturen en loopt het gesprek dat weekend uit in een flirt partij waarbij Johan het voortouw neemt en Louise zich door Johan laat overhalen en hem een naaktfoto van zichzelf stuurt. Louise is namelijk bang dat zij anders het contact met Johan verliest. In de klas is zij niet bepaald populair en op deze manier krijgt zij toch de aandacht waar menig medescholier jaloers op zou zijn. Het gesprek eindigt daarna met een berichtje van Johan waarbij hij Louise uitnodigt om morgen na schooltijd mee te gaan naar de surfclub in Den Haag.
Johan is 24 jaar en daarom meerderjarig. Louise is 16 jaar en minderjarig. Tussen Johan en Louise bestaat een leeftijdsverschil van 8 jaar, hetgeen – zeker in deze leeftijdscategorie – aanzienlijk is. Bovendien bestaat tussen hen een gezagsverhouding zoals die bestaat tussen een leraar en zijn leerlingen, waarbij Johan als leerkracht een zorgplicht heeft voor zijn leerlingen.
Johan weet dat Louise in de klas niet populair is en dat zij de aandacht van Johan belangrijk vindt.
In deze situatie kan sprake zijn van overwicht van Johan op Louise. Gesteld kan worden dat Johan zich - naast het feit dat Louise minderjarig is – ook bewust moet zijn van het feit dat Louise misschien niet uit vrije wil een naaktfoto van zichzelf heeft gestuurd. Er kan sprake zijn van een gevoel van druk bij Louise omdat zij bang is om de aandacht van Johan te verliezen.
Wat Johan niet weet is dat Louise die avond flinke ruzie krijgt met haar ouders waarbij zij onder dwang van haar ouders haar telefoon aan hen afstaat. Na een korte zoektocht van haar ouders in de gespreksberichten, ontdekken zij het gesprek van dat weekend met Johan. Haar ouders bedenken zich geen moment en doen de volgende ochtend aangifte tegen Johan waarna zij naar de schooldirecteur stappen die Johan kort erna schorst.
Johan wordt na de aangifte door de ouders van Louise, door het Openbaar Ministerie vervolgd voor het in het bezit hebben van pornografisch materiaal van een persoon beneden de leeftijd van 18 jaar. Ter terechtzitting beroept Johan zich op zijn onschuld aangezien Louise de naaktfoto vrijwillig naar hem heeft gestuurd.
Het is aan de rechter om alle omstandigheden in aanmerking te nemen en te bezien of in dit concrete geval sprake is van het in het bezit hebben van pornografisch materiaal van een persoon beneden de leeftijd van 18 jaar. Daarbij is het aan de rechter om te bezien welke rechtsbelangen en -goederen dienen te worden beschermd. Bij artikel 240b van het Wetboek van Strafrecht is dat (mede) het voorkomen van schade aan minderjarigen. Dit betekent dat minderjarigen ook tegen zichzelf in bescherming genomen worden en dat ook het vrijwillig versturen van een naaktfoto van zichzelf voor de ontvanger daarvan kan betekenen dat hij kinderpornografisch materiaal bezit. Hierbij kan het in het bezit hebben van één enkele seksueel getinte foto van een minderjarige al strafbaar zijn.
Johan wordt veroordeeld voor het in het bezit hebben van de seksueel getinte foto van Louise die nog geen 18 jaar is. Johan ziet zijn carrière als wiskundeleraar in rook opgaan. Met een zedendelict op het strafblad kan hij een toekomst in het onderwijs wel vergeten.
Weetje: ook als Johan (24) en Louise (16) een langdurige relatie zouden hebben dan is Johan ingevolge artikel 240b van het Wetboek van Strafrecht nog steeds strafbaar. De rechter kan – alle omstandigheden in aanmerking nemende – Johan schuldig verklaren en de op te leggen straf matigen danwel van strafoplegging afzien. Feit blijft dat dit een veroordeling voor een zedendelict betreft die op het strafblad komt te staan.
Vanwege de corona-crisis kan je voor een bezoek aan het spreekuur een e-mailsturen naar:
De Rechtswinkel Zoetermeer geeft eerste hulp bij juridische vragen en problemen. De rechtswinkeliers zijn afgestudeerde juristen, zij werken vrijwillig bij de rechtswinkel. Zij kunnen advies geven en praktische tips, maar voeren geen procedures.
