In deze serie belichten we spannende momenten uit de schaakgeschiedenis. Leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze rubriek in samenwerking met Bram Doeves is voor alle denksportliefhebbers uit Zoetermeer! Deze week: Geschiedenis Hoogovenstoernooi: Veel favorieten in Hoogovens 1971
In 1971 zijn er veel bekende buitenlandse IGM’s op het 33e Hoogovenstoernooi present, zoals oud-winnaar Tigran Petrosjan en oud-winnaar Victor Kortsjnoj. Petrosjan is favoriet, maar hij is niet altijd zo productief als Kortsjnoj, de grootste favoriet dus. Maar ook Hübner, Najdorf (al 60 jaar!), Gligoric en Hort worden vooraf allemaal als kanshebber gezien. De Nederlanders, met Donner voorop, zullen in dit sterke gezelschap niet bovenaan eindigen, is de stellige verwachting. De eerste prijs is verhoogd tot fl. 4.000. Het vakantiecentrum Kennemerduin biedt dezer dagen onderdak aan 500 schakers uit 25 landen, en toch moest de inschrijving al ver vóór de toernooiaanvang worden gesloten. Hoogovens dringt bij de gemeente Beverwijk aan op de bouw van een nog groter cultureel centrum. Hübner is nog maar 22 en heeft onlangs grote indruk gemaakt in Palma de Majorca waar hij zich als tweede na Bobby Fischer kwalificeerde voor het Kandidatentoernooi waar hem Petrosjan wacht. In de eerste ronde eindigden alle partijen in remise, behalve die tussen Hübner en Petrosjan, die voor de tweede keer werd afgebroken, waarna remise. De jonge Zweed Ulf Andersson was de held van de tweede ronde met winst op Kortsjnoj! De naam van Jan Timman is intussen opgedoken, hij won zijn drie eerste partijen in de Meestergroep. Na drie rondes staat Olafsson uit Ijsland verrassend op kop met 2,5/3. Tumult: Najdorf-Ree werd afgebroken omdat een gepromoveerde pion van Ree een onbekende status kreeg volgens Najdorf. Na vier ronden stonden beide Russen nog heel verrassend op een gedeelde zesde plaats… In de zaak Ree-Najdorf is de uitspraak dat de partij overnieuw moet worden gespeeld! Bijgevolg wil Donner geen woord meer wisselen met Najdorf. Maar het conflict kreeg uiteindelijk een sportieve oplossing: Najdorf gaf de partij grootmoedig op! De vijfde ronde was opnieuw een remiseronde, alleen Olafsson (nu 4/5) won, van Hans Ree. Spektakel in de zesde ronde: Kortsjnoj wint van Olafsson. In de zevende ronde duikelde ook Donner als laatste Nederlander beneden de 50%: hij verloor teleurstellend van Andersson. In de achtste ronde kreeg men het gevoel dat de Russen op stoom komen: beide wonnen. In de tiende ronde was de sensatie dat Andersson niet alleen won, maar ook alleen op kop kwam, op een halfje gevolgd door Olafsson, Hort, Ivkov en Kortsjnoj. De dekselse Donner won in slechtere stand met een fraaie combinatie van Ree (flits), won de afgebroken partij van Lengyel en met een remise tegen Najdorf stond hij in de 11e ronde toch weer als beste Nederlander met 5,5 op 50%. De grootste sensatie van de 11e ronde was de winst van Ree op Kortsjnoj, zodat nog altijd geen van de Russen de koppositie wist te veroveren. De ronde daarop nogmaals sensatie bij Ree, want nu verloor hij in acht zetten (!) van Petrosjan (flits). Andersson staat niet meer op kop, hij verloor in de 12e ronde van Hort. In de 13e ronde gaan er zes man aan de leiding met 8/13: Hort, Hübner, Gligoric, Petrosjan, Ivkov en Kortsjnoj, terwijl Olafsson en Andersson slechts een halfje minder hebben, met elk een afgebroken partij, zo ondraaglijk spannend is het! In de 14e voorlaatste ronde consolideerden de meesten hun positie, slechts Kortsjnoj en Olafsson namen risico’s, slaagden en staan nu beiden bovenaan. De slotronde is nog nooit zo spannend geweest. En eigenlijk werd het wel verwacht, in zo’n situatie is Kortsjnoj op zijn best, hij slaagde erin om uiteindelijk het toernooi als enige winnaar te besluiten. De eindstand is: 1. Kortsjnoj 10/15; 2-5. Gligoric, Ivkov, Olafsson en Petrosjan 9,5; 6-9. Andersson, Hort, Hübner en Mecking 8,5; 10. Langeweg 7; 11-13. Lengyel, Ree en Donner 6,5; 14. Najdorf 5; 15. Kuijpers 4,5; 16. Vd Berg 2. Timman komt eraan! Hij won de Meestergroep met 10/15.
| Na … Td8 | na cxd5, nu e4? |
 |
 |
Donner – Ree 1-0. Hoogovens 1971. In slechtere stand speelt Donner twee agressieve zetten: g5! Dd4; Dd6 en nu doet Ree de verkeerde zet waardoor de combinatie met succes vervolgd kan worden: Lh3?; Tf7+ Kxf7; Lxg6+ en 1-0 want zwart gaat mat.
Petrosjan – Ree 1-0. Hoogovens 1971. Openingsval. Op de zesde zet speelt Ree e4? Vluchten met paard had gelijkwaardige stand gegeven. Maar na e4 speelde Petrosjan dxc6 exf3; Db3! En Ree geeft op omdat Petrosjan nu altijd een stuk wint!
Bram Doeves (
