Ook deze week zal de droogte in ons land weer toenemen en wordt maar weinig regen verwacht, meldt Weeronline. Droogte en lage waterstanden spelen overal, ook in de Zoetermeerse Benthuizerplas. Hoe is de situatie op dit moment?
In gesprek met Andre van Kleinwee, de stedelijk ecoloog stadsbeheer van Zoetermeer en Gouda. Andre is voor de gemeente een vraagbaken op gebied van ecologie en houdt zich bezig met de biodiversiteit in de gemeente en de visie en strategie op groenbeheer.
Zoetermeer is veel groener dan je misschien denkt en heeft veel parken, bossen en diverse natuurgebieden. Maar er is ook veel water: het Noordelijk plassengebied omvat naast de Noord Aa (Zoetermeerse plas) sinds 2000 nog twee andere plassen: de Noordhovense plas en de Benthuizerplas. Deze plassen zijn ontstaan door middel van ontgraving om het bergend vermogen voor het water te verdubbelen.
De Benthuizerplas
De Benthuizerplas heeft net als de beide andere plassen een belangrijke functie als waterberging, maar is ook
een natuurontwikkelingsplas tussen Benthuizen en Zoetermeer. De plas is als het om natuur gaat een speciaal gebied. Het water is volledig afgesloten van de overige plassen en kent een eigen natuurlijk waterpeilbeheersysteem. Dit houdt in dat regen en verdamping in belangrijke mate de hoogte van de waterstand bepalen.
De eilanden in de plas zijn zo ontworpen dat de hele flauwe oevers bij laag water merendeels droog vallen. Hierdoor kunnen zich hierop bijzondere oever-, drijfblad- en onderwaterplanten vestigen en veel vogels waaronder o.a. broedende visdiefjes, kokmeeuwen, grauwe ganzen en het voor Nederland unieke woudaapje. “Het woudaapje is een kleine reigersoort en is zeldzaam aan het worden in Nederland. De populatie is niet zo groot en het is uniek dat aan de rand van de Benthuizerplas nu drie broedgevallen zijn geteld”, vertelt Andre, “de jongen zijn op dit moment al uitgevlogen”.
Waterpeil zeker 40 cm lager
Nu de droogte toeneemt kent de Benthuizerplas een zeer lage waterstand, is er heel wat water verdampt en zijn delen van de oevers drooggevallen. “Het waterpeil is zeker 30 tot 40 cm gedaald”, geeft Andre aan. Omdat het een afgesloten plas is staat het waterpeil ook veel lager dan bijvoorbeeld in de Noordhovense plas. Op zich geen nadeel omdat hierdoor verschillende steltlopers kunnen profiteren van de lage oeverranden om te foerageren. “We zien ze dan ook in grote aantallen op de oevers lopen zoals bijvoorbeeld de watersnip en de tureluur”.
Maar de biodiversiteit staat echter onder druk volgens Andre en door de jarenlange toevoer van voedselrijk water uit de omliggende agrarische polders is de ecologische waterkwaliteit ook onvoldoende. Door de hoge concentratie voedingsstoffen ontstaan ook deze zomer door de warmte weer problemen met drijflagen van blauwalg, vogelgriep en eventueel botulisme. Het water is nu eenmaal door de warmte eerder opgewarmd.
Benthuizerplas is een ‘Moerasparel’
In het Noordelijk plassengebied worden ‘Moerasparels’, kleine stukjes natuur die worden ongevormd tot een moeras, gecreëerd. “Door de ‘Moerasparels’ aan te leggen willen we naast de biodiversiteit ook de waterkwaliteit verbeteren en zo blauwalg en eventueel botulisme in de toekomst zoveel mogelijk voorkomen”, vertelt Andre. De Benthuizerplas is zelf een grote ‘Moerasparel’ en een leefgebied voor bijzondere plantensoorten en diersoorten. “Bekend zijn de orchideeën en de rietvogels”.
De stijgende temperaturen en de toenemende droogte geven de natuur steeds meer ‘mediterrane’ trekjes. Zo ook in de Benthuizerplas. Terwijl soorten die hier van oudsher voorkomen het moeilijk gaan krijgen, voelen andere planten en dieren zich juist thuis op Nederlandse bodem. Steeds meer zuidelijke planten- en diersoorten vinden hier een plekje zoals de cetti’s zanger, een zuidelijk zangvogeltje dat inmiddels Nederland heeft gevonden.
“Maar dat gaat nog jaren duren voordat we echt iets van een ‘mediterranisering’ gaan merken. De verandering van de flora en fauna in het gebied gaan we pas over meerdere jaren zien, als de droge zomers vaker gaan voorkomen dan natte zomers zal de natuur in onze regio zeker zichtbaar gaan veranderen”, stelt Andre.
Drooglegging Benthuizerplas?
Moeten we ons zorgen maken over het opdrogen van de Benthuizerplas? “Nou nee, alleen als het nog langdurig droog blijft. Kijk bijvoorbeeld eens naar het droogvallen van delen van de Nieuwe Driemanspolder momenteel”, zegt Andre, “maar een fikse regenbui gaat het probleem van de lage waterstand en de extreem droge grond in de Benthuizerplas nog niet oplossen. Willen we weer op het normale peil komen dan zal het langdurig moet regenen anders verdwijnt het water weer in andere sloten”.
Tekst: Christ van Gestel
Elke dag het Zoetermeerse nieuws in uw mailbox? Blijf op de hoogte van het laatste Zoetermeerse nieuws en meldt u aan voor onze nieuwsbrief!
